21 Aralık 1840 yılında Tekirdağ’da dünyaya gözlerini açan Türk milliyetçiliğin öncülerinden, Genç Osmanlı Hareketi mensubu, gazeteci, devlet adamı, ünlü yazar ve şair olan Namık Kemal ‘İntibah’ isimli romanı ve ‘Vatan yahut Silistre’ isimli tiyatro eserleriyle tanınır.
Namık Kemal’in asıl adı Mehmed Kemal’dir. Namık adını ona şair Eşref Paşa vermiştir. Babası, II. Abdülhamid döneminde müneccimbaşılık yapmış olan Mustafa Asım Bey’dir. Annesini küçük yaşında yitirince çocukluğunu dedesi Abdüllâtif Paşa’nın yanında, Rumeli ve Anadolu’nun çeşitli kentlerinde geçirmiştir. Bu yüzden özel öğrenim görmüştür. Bu eğitimi esnasında Arapça ve Farsça öğrenmiştir. 18 yaşlarında İstanbul’a babasının yanına dönmüştür.
1863’te Babıâli Tercüme Odası’na kâtip olarak girmiş, bu görev sırasında dönemin önemli düşünür ve sanatçılarıyla tanışma olanağı bularak fikir dünyasını oluşturmuştur.
1865’te kurulan ve daha sonra ‘Yeni Osmanlılar Cemiyeti’ adıyla ortaya çıkan ‘İttifak-ı Hamiyet’ adlı gizli derneğe katılan Namık Kemal, bir yandan da Tasvir-i Efkâr gazetesinde hükümeti eleştiren yazılar yazıyordu. Gazete, Yeni Osmanlılar Cemiyeti’nin görüşleri doğrultusunda yaptığı yayın nedeniyle 1867’de kapatıldı.
İstanbul’dan uzak olması için Erzurum’a vali yardımcısı olarak atandı. Bu göreve gitmeyi erteledi ve Mustafa Fazıl Paşa’nın çağrısı üzerine Ziya Paşa’yla birlikte Paris’e kaçtı. Bir süre sonra Londra’ya geçerek Mustafa Fazıl Paşa’nın parasal desteğiyle Ali Suavi’nin Yeni Osmanlılar adına çıkardığı ‘Muhbir’ gazetesinde yazmaya başlamış, 1868’de gene Fazıl Paşa’nın desteğiyle “Hürriyet” gazetesini çıkarmış,1870’te İstanbul’a dönerek Nuri, Reşat ve Ebüzziya Tevfik beylerle birlikte 1872’de “İbret” gazetesini kiralamıştır.
Tanzimat Edebiyatının en coşkulu şairi olan Namık Kemal, Türk edebiyatında ‘Vatan Şairi’ olarak bilinmektedir. ‘Hürriyet’ kavramını şiirde ilk kez kullanan şair, divan edebiyatı nazım biçimlerini kullanmıştır. Gazel, kaside, murabba gibi eski nazım biçimleriyle yeni kavram ve konuları işlemiştir. ‘Kanun, vatan, hürriyet, adalet, hak, hukuk’ gibi konuları şiirinde işlemiştir.
“Sanat toplum içindir” anlayışını benimseyen Namık Kemal edebiyatımıza dair birçok eser vermiş olup bir sürü güzellik katmıştır.
Namık Kemal’in şu sözleriyle de satırlarıma son vermek isterim;
Uyusam, rüyamda sen!
Uyansam, hayalimde sen!
İnsan içinde olsam, gönlümde sen!
Daima sen! Daima sen!
İnsan her nefesini mezardan uzaklaşmak için alır ama her nefes alışında ömründen bir nefeslik zaman azalır.
Betül Beyza MADENCİ
